Toezicht op basisregistraties

Het toezicht op de verschillende basisregistraties is (nog) niet uniform en eenduidig. Dat geldt overigens ook voor de financiering van het stelsel. Eind 2019 heeft de VNG een position paper gepubliceerd "Het stelsel van basisregistraties door de ogen van gemeenten". De VNG pleit voor een integrale aanpak door één onafhankelijke toezichthouder op alle basisregistraties.

De Waarderingskamer heeft in de afgelopen jaren advies gevraagd aan drs. R. van Zwol, Staatsraad bij de Raad van State, over de kwaliteitszorg rond de basisregistraties. In juli 2020 is de aanbiedingsbrief, de adviesaanvraag en het advies op de website van de Waarderingskamer gepubliceerd. In aansluiting op dit advies pleit de Waarderingskamer voor één toezichthouder op alle geo-gerelateerde basisregistraties.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in juli 2020 een brief naar de Tweede Kamer gestuurd waarin nader wordt ingegaan op governance en financiering van de generieke digitale infrastructuur (GDI). Bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties loopt ook het programma Doorontwikkeling in Samenhang (Dis-GEO)

De wenselijkheid tot harmoniseren en intensiveren van toezicht op basisregistraties en voorzieningen rond basisregistraties komt ook tot uitdrukking in de adviezen van de Algemene Rekenkamer over het stelsel van basisregistraties.

Ten aanzien van de zorg voor de kwaliteit zijn al stappen gezet om tot harmonisatie van de systematiek te komen. Zo is recent de regelgeving ten aanzien van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) aangepast waarbij ervoor gekozen is hiervoor dezelfde systematiek te hanteren als voor de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Beide basisregistraties kennen nu een systematiek waarbij kwaliteitszorg en toezicht in elkaars verlengde zijn georganiseerd en gebruik maken van dezelfde indicatoren. Voor de Basisregistraties Kadaster en Topografie (BRK en BRT) is de systematiek wat eenvoudiger omdat bij deze registraties de inhoud volledig door het Kadaster worden ingewonnen en er geen sprake is van meerdere bronhouders. In het kader van de doorontwikkeling zal deze systematiek waar nodig verder worden ontwikkeld en voor de geo-basisregistraties verder worden geharmoniseerd. Dhr Kokx heeft in opdracht van het ministerie van BZK een verdere verkenning gedaan naar de toekomstige governance in het GEO-domein.

De verdere ontwikkelingen naar aanleiding van dit advies moeten worden afgewacht.

Het toezicht op basisregistraties en op het wettelijk verplichte gebruik zal wel worden aangescherpt. Dat houdt in dat niet-gebruiken van wettelijk als authentiek aangemerkte gegevens alleen kan als er een terugmelding naar de bronhouder is gedaan met de reden waarom die gegevens niet gebruikt worden. Als het een geldige reden is moet de bronhouder de gegevens wijzigen.

Uitvoerders van wettelijke taken zijn natuurlijk ook nu al verplicht om authentieke gegevens uit basisregistraties te gebruiken, alleen het toezicht daarop is nu nog versnipperd.

BZK, VNG, Waarderingskamer